Je kind makkelijker en sneller in slaap laten vallen. Een uitgerust kind presteert beter en is gelukkiger. Slaaptekort kan negatieve effecten hebben en schadelijk zijn in meerdere opzichten. Als ouder heb je daarom de belangrijke taak om er zeker van te zijn dat je kind voldoende slaapt en goed uitgerust is. Hoe doe je dat? lees vooral verder.
Het voordeel van lichamelijke activiteit voor de Slaap
Om je kind makkelijker en sneller in slaap laten vallen is het belangrijk elke dag fysieke actief te zijn. Een stevige wandeling van 30 minuten of gewoon ouderwets lekker buitenspelen. Zorg er in ieder geval voor dat je kind minimaal 30 minuten per dag in beweging is, het liefst buiten. Het zal hem helpen om makkelijker te gaan slapen.
Tot een uur voor het slapen gaan is het verstandig met wat rustigere activiteiten bezig te zijn. Geen ruwe spelletjes zoals worstelen op het bed. Veel activiteit voor het slapen gaan stimuleert je kind juist langer wakker te blijven. Hetzelfde geldt voor inspannende lichaamsbeweging. Kies voor puzzels, bouwspeelgoed, lezen of andere rustige activiteiten in het uur voor het slapengaan.
Creëer een rustgevend bedtijdritueel van 20-30 minuten
Kinderen gedijen goed in routine, ook al verzetten ze zich er soms tegen.
De avondroutine van je kind begint eigenlijk al tijdens het eten. Jonge kinderen verteren hun voedsel langzamer dan volwassenen en moeten twee uur voor het slapen gaan eten om goed te kunnen slapen. Na het eten kun je samen opruimen en als gezin iets doen.
Het structureren van een bedtijdroutine is eigenlijk het kiezen van drie tot vier dingen die elke avond in dezelfde volgorde moeten gebeuren, vlak voordat je kind naar bed gaat. Dit kan bestaan uit een bad of douche, tandenpoetsen, kleding en schoenen klaarleggen, de rugzak van je kind inpakken voor de volgende dag, knuffels uitkiezen of een verhaal voorlezen.
Afhankelijk van de leeftijd, kan je kind zelfstandig lezen voordat je hem welterusten zegt. Zorg er wel voor dat de tanden gepoetst zijn en de pyjama aan is voordat je hem in bed laat lezen. Kinderen zijn gek op knuffels en kusjes, vooral voor het slapen gaan.
Het idee is om een routine te vinden die bij je familie past en je eraan te houden. Natuurlijk verander je de routine als je kind groeit, maar verander het niet elke week. Door ’s avonds een constant ritme aan te houden, vlak voor het slapengaan, geeft je je kind het signaal dat het tijd is om te gaan slapen.
Vaste bedtijd
Om de routine voorafgaand aan het naar bed super effectief te maken en dus je kind makkelijker en sneller in slaap laten vallen, kun je deze koppelen aan vaste tijden. Een vaste tijd waarop de routine start en een vaste bedtijd waarop je kind in bed ligt. Ieder kind heeft, afhankelijk van de leeftijd een natuurlijke bedtijd. De meeste kinderen die na hun natuurlijke bedtijd gaan slapen hebben meer moeite om in slaap te vallen en worden vaak ’s nachts tussendoor wakker.
Afhankelijk van de leeftijd zijn dit goede gemiddelde bedtijden voor je kind:
- 4 tot 6 jaar: tussen 19.00 en 19.30 uur
- 7 tot 8 jaar: tussen 19.45 en 20.00 uur
- 9 tot 10 jaar: tussen 20.00 en 20.30 uur
- 11 tot 12 jaar: tussen 20.30 en 21.00 uur
Elektronica uitschakelen
Het kan verleidelijk zijn om je kind te “helpen” met elektronica, maar de meeste schermtijd heeft eigenlijk het tegenovergestelde effect. We hebben allemaal een lichaamsklok, ons circadiaans- of biologisch ritme genaamd, dat is een 24-uurs cyclus. Dit ritme regelt wanneer en hoe we slapen, wakker worden en eten met melatonine, een hormoon dat in de hersenen wordt afgescheiden door de pijnappelklier. Blauw licht van onze elektronische apparaten en sommige lampen onderdrukken de productie van melatonine, die we allemaal ’s nachts nodig hebben om te gaan slapen.
Daarom is het verstandig, wanneer je je kind wilt helpen makkelijker en sneller in slaap te vallen, dat kinderen computers, smartphones of tablets minstens twee uur voor het slapen gaan vermijden, aangezien deze voorwerpen zich over het algemeen binnen 12 tot 18 centimeter van het gezicht bevinden. Het effect van het blauwe licht neemt af vanaf een afstand van meer dan een meter, dus televisiekijken vanaf een veilige afstand heeft niet hetzelfde negatieve effect op onze melatonineproductie. Maar de inhoud van het programma en de lengte van het programma is wel van belang voor je kind. Intensief televisie kijken kan een storend effect hebben op je kind als het eenmaal in bed ligt en alleen is.
Probeer indien mogelijk om de schermtijd van je kinderen op de basisschool te beperken tot het weekend. Zo wordt het geen dagelijkse strijd en beïnvloed het hun slaap op schoolavonden niet negatief. Zet in ieder geval op zijn minst twee uur voor het slapengaan de iPad/ computer uit en een uur voor het slapengaan de tv.
3 extra tips voor ouders met een temperamentvol kind
- Stel grenzen tijdens de bedtijdroutine en vooral, wees consequent
Uit onderzoek is gebleken dat een bedtijdroutine opstandig gedrag rond bedtijd kan verminderen. Kinderen hebben grenzen nodig, dat geldt ook tijdens de bedtijdroutine. Hoe duidelijker het ritueel is, hoe beter ze begrijpen waar ze aan toe zijn. Dat levert ook minder discussie op. Regelmatig geven ouders aan dat kinderen tegen de tijd dat ze naar bed gaan erg creatief worden. Ze verzinnen extra onderdelen in vorm van spelletjes, liedjes of meerdere boekjes. Hoe eerder je grenzen stelt, hoe duidelijker het voor je kind is dat het tijd is om te slapen. Daarmee voorkom je dat de bedtijdroutine iedere dag wat langer wordt. Fijne bijkomstigheid is dat je minder ‘gezeur’ aan hoeft te horen. Als je kind erg boos wordt tijdens het naar bed gaan, dan kan het zijn dat je over zijn natuurlijke bedtijd heen bent. Begin volgende dag 20 minuten eerder.
- Geef je kind keuzes
Kinderen kunnen heel goed ‘smeken’ om bijvoorbeeld een extra boekje, een laatste verzoek etc. Een laatste vraag betekent ook dat hij 1 laatste vraag kan stellen. En 1 boekje betekent echt 1 boekje. Uiteraard mag je kind kiezen welke boekje het wordt. Geef wel een keuze uit enkele boekjes. Die keuzevrijheid vinden vooral temperamentvolle kinderen fijn. En ja, je zal het moeten accepteren dat hij of zij soms voor dat langste boekje gaat. Het is ook prima als oma er wel 3 of 4 voorleest. Dat is heel lief van oma, maar jij bent oma niet. Dus 1 boekje blijft 1 boek.
- Werk met een slaaptrainer
Bij oudere kinderen kan je een klok of een slaaptrainer introduceren. Het biedt kinderen duidelijkheid en geeft hen houvast. Vanaf 2 jaar kunnen kinderen een slaaptrainer meestal goed begrijpen. Het maakt voor hen bedtijd en tijd om op te staan super duidelijk. En als ze ‘s avonds niet meewerken kan je de ‘schuld’ ook aan de slaaptrainer geven, hij laat echt zien dat we moeten slapen. Het is wel belangrijk dat je er zelf serieus en consequent mee omgaat. Anders heeft zo’n slaaptrainer uiteraard weinig zin.
Succes met deze tips om je kind makkelijker en sneller in slaap te laten vallen!
Wil je nog meer tips, lees deze blogs:
Hoeveel uur slaap heeft je kindje ongeveer nodig?
Aangesloten bij de Nederlandse Beroepsvereniging voor KinderSlaapCoaches (nbksc)